ҚАН ЖҮЙЕСІНІҢ ҚАТЕРЛІ ІСІГІ БАР ПАЦИЕНТТЕРДІҢ ӨМІР САПАСЫНА МЕДИЦИНАЛЫҚ-ӘЛЕУМЕТТІК ФАКТОРЛАРДЫҢ ӘСЕРІН БАҒАЛАУ
DOI:
https://doi.org/10.34689/vtcd8573Кілт сөздер:
қан обыры, денсаулықпен байланысты өмір сапасы (HRQoL), өмір сапасы (QoL), факторлар, ҚазақстанАңдатпа
Кіріспе: Обыр әлем бойынша өлім-жітімнің екінші себебі болып табылады. Сол сияқты, Қазақстанда бұл денсаулық сақтау жүйесінің күрделі проблемасы болып отыр және аурулардың ауыртпалығы жыл сайын артып келеді. Обырдың химия терапиясы адамның жай-күйіне жағымсыз әсер етеді. Соңғы бірнеше жылда өмір сапасы (ӨС) науқастың өмір сүруіндегі қатерлі обыр ауруларын емдеудің негізгі мақсаты ретінде қарастырылды. Мақсаты: Зерттеудің мақсаты қан жүйесінің қатерлі ісігі бар пациенттердің өмір сапасын және олардың факторларын бағалау, сонымен қатар пациенттердің өмір сапасына байланысты факторларды зерттеу болды. Материалдар және әдістер: 2013 жылғы қаңтар және 2023 жылғы наурыз аралығында Абай және Шығыс Қазақстан облыстарындағы қан обырына шалдыққан ересек науқастарды қостық, қан жүйесінің қатерлі ісігі бар 199 тұлғаның өмір сапасын бағалап, айқас зерттеу жүргізілді. 36 тармақтан (SF-36) тұратын денсаулық туралы қысқаша сауалнама (SF-36) өмір сапасын бағалау құралы болды. Тәуелсіз сұрыптау үшін t-тестерді және бір жақты дисперсиялық талдауды есептегенде статистикалық талдау әртүрлі әлеуметтік-демографиялық және клиникалық сипаттамалары бар топтар арасында өмір сапасының ішкі шкалалары бойынша көрсеткіштерді салыстыру үшін қолданылды. Сонымен қатар, пациенттердің өмір сапасына байланысты факторларды және олардың детерминанттарын анықтау үшін көптеген кемімелдік талдау қосымша жүргізілді. Нәтижелерi: Нәтижелер адамның өмір сүру сапасының орташа деңгейден төмен көрсеткіштерін көрсетеді, бұл психикалық әл-ауқатқа айтарлықтай әсер етеді. Айта кетерлік жайт, "эмоционалдық қызметтің рөлі" әртүрлі жас топтарындағы өмір сапасының төмендігін көрсетеді. Гендерлік айырмашылық байқалады, әйел адамдар көбінесе «физикалық қызмет» мәселелерімен бетпе-бет келеді, өз кезегінде ер адамдар «эмоционалдық қызметке», «өмірлік белсенділікке» және «психикалық денсаулыққа» қатысты қиындықтармен соқтығысады. Сонымен қатар «жалпы денсаулық» және «өмірге қабілеттілік» көрсеткіштерінде жас айырмашылығы байқалады. Жүргізілген логистикалық кемімелдік талдау адамның өмір сапасының әртүрлі компоненттеріне әсер ететін елеулі предикторлар ретінде жынысын, жасын, әлеуметтік мәртебесін және емдеу жиілігін анықтады. Қорытындылар: Нәтижелер өмір сапасын және емдеу нәтижелерін жақсарту үшін медициналық, әлеуметтік және психологиялық аспектілерін ескеріп, обырды емдеу тәсілдері тұтастығының маңыздылығына бас назар аударады.
Әдебиеттер тізімі
Atabayeva A.K., Khismetova Z.A., Massalimov A.Ye., Kalbagayeva Zh.Y., Serikova-Esengeldina D.S., Borshchuk E.L. Assessment of the impact of medical and social factors on the quality of life of patients with malignant neoplasms of the blood system // Nauka i Zdravookhranenie [Science & Healthcare]. 2024, (Vol.26) 1, pp. 46-52. doi 10.34689/SH.2024.26.1.006
Атабаева А.К., Хисметова З.А., Масалимов А.Е., Калбагаева Ж.Е., Серикова-Есенгельдина Д.С., Борщук Е.Л. Оценка влияния медико-социальных факторов на качество жизни пациентов со злокачественными новообразованиями системы крови // Наука и Здравоохранение. 2024. 1(Т.26). С. 46-52. doi 10.34689/SH.2024.26.1.006
Атабаева А.К., Хисметова З.А., Масалимов А.Е., Калбагаева Ж.Е., Серикова-Есенгельдина Д.С., Борщук Е.Л. Қан жүйесінің қатерлі ісігі бар пациенттердің өмір сапасына медициналық-әлеуметтік факторлардың әсерін бағалау // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2024. 1 (Т.26). Б. 46-52. doi 10.34689/SH.2024.26.1.006
Жүктеулер
Жарияланды
Лицензия
Авторлық құқық (c) 2025 Рецензируемый медицинский научно-практический журнал «Наука и здравоохранение»
Бұл жұмыс Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Дүние жүзінде.