КЛИНИКАЛЫҚ ЗЕРТТЕУЛЕР ЖҮРГІЗУДІҢ ҚҰРАСТЫРЫЛҒАН ЖҮЙЕСІН ТАЛДАУ НӘТИЖЕЛЕРІ ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ ҚАЗАҚСТАНДА ДАМУЫ ҮШІН КЕДЕРГІЛЕР

Аңдатпа

Клиникалық зерттеулерді дамыту стратегиялық бағыттардың бірі болып табылады, ол тұтастай жоғары дамыған денсаулық сақтау жүйесін – алдыңғы қатарлы ғылыми базаның, білікті мамандардың және кешенді медициналық зерттеулерді қолдауға қабілетті инфрақұрылымның болуын көрсете алады. Ол сондай-ақ сапалы медициналық қызмет көрсетуді және денсаулық сақтау саласындағы инновацияларды қамтамасыз етудің маңызды аспектісі болып табылатын тиімді реттеу мен этикалық стандарттарды көрсетеді. Клиникалық зерттеулер жүргізу пациенттердің жоғары технологиялық емдеу әдістеріне ерте қол жеткізуіне кепілдік береді. Клиникалық зерттеулерді дамытуға қолайлы тұрақты жүйе мен қолайлы орта үшін құрамдас бөліктердің жиынтығын сақтау қажет: халықаралық талаптарға сәйкес келетін нормативтік-құқықтық реттеу, нақты зерттеулер жүргізілетін жерде инфрақұрылымның болуы, зерттеушілердің жоғары әлеуеті, зерттеушілер, мүдделі тараптар арасындағы өзара әрекеттесу үшін белгіленген үдерістер, клиникалық зерттеулердің әлеуетті базалары өкілдерінің ашықтығы, сырқаттанушылық туралы ақпараттың қолжетімділігі, пациенттер, еріктілер және олардың отбасылары үшін жүргізіліп жатқан клиникалық зерттеулер туралы ақпаратқа қол жеткізудің бірыңғай көзі. Зерттеудің мақсаты: Қазақстанның қоршаған ортасын және клиникалық зерттеулерді жүзеге асыру үшін компоненттердің сәйкестігін бағалау, дамудың стратегиялық бағыттарын анықтау. Материалдар мен әдістер: PESTEL талдау құралы қолданылды, ол бағалаудың 6 саласын қамтыды: саяси, экономикалық, әлеуметтік, технологиялық, экологиялық және құқықтық факторлар. Нәтижелер: зерттеу клиникалық зерттеулер саласындағы нормативтік базаның халықаралық талаптарға толық сәйкес келмеуі, медициналық ұйымдар басшыларының өз ұйымының базасында клиникалық зерттеулер жүргізуге сақтығы мен төмен дайындығы, дәрігерлердің зерттеу тәжірибесінің жеткіліксіздігі, клиникалық зерттеулер жүргізу саласында мамандар даярлау бағдарламаларының болмауы, зерттеу субъектілерінің өмірі мен денсаулығын сақтандыруды реттейтін механизмдердің жоқтығы, клиникалық зерттеулерді реттейтін және жүргізетін қатысушылар арасындағы өзара әрекеттесудің күрделі механизмі, клиникалық зерттеулердің нәтижелерін енгізу мониторингінің болмауы, клиникалық зерттеулерді тіркеудің бірыңғай жүйесінің болмауы, клиникалық зерттеулер жүргізу саласы денсаулық сақтау қажеттіліктері бойынша айқындалмайды және халықтың мүдделі топтарын ақпараттандыру құралдарының болмауы. бөлігінде бірқатар проблемаларды анықтады. Қорытынды: Қазақстанда клиникалық зерттеулерді дамытуға ықпал ететін нақты стратегиялық бағыттар әзірленді: клиникалық зерттеулер жүргізуді қамтамасыз ететін қолайлы нормативтік-құқықтық ортаны құру, инфрақұрылымды нығайту және функцияларды шоғырландыру, клиникалық зерттеулерді тіркеу және жүргізу процестерін автоматтандыру, зерттеушілердің әлеуетін арттыру, мүдделі тараптарды ақпараттандыру және клиникалық сынақтарға қатысу мәдениетін енгізу.