ДИСЛИПИДЕМИЯҒА ҚАРСЫ КҮРЕС КЛИНИКАЛАРЫН ҚҰРУДЫҢ ЖӘНЕ ҚАЗАҚСТАНДА АТЕРОСКЛЕРОЗҒА ҚАРСЫ КҮРЕС ЖӨНІНДЕГІ ЖОБАНЫ ІСКЕ АСЫРУДЫҢ ОРЫНДЫЛЫҒЫН БАҒАЛАУ

Аңдатпа

Кіріспе: Қазақстанның Липидтік Клиникалар Желі (ары қарай – ЛКЖ) 2021 жылы құрылып, липидті бұзылуларды диагностикалау, басқару және емдеуде тұрақты стандарттар жасауға бағытталған, бұл жұмыс Еуропалық Кардиология Қоғамының және Еуропалық Атеросклероз Қоғамының (ары қарай – ЕКҚ/ЕАҚ) дислипидемияны басқару бойынша нұсқауларына негізделеді. Бұл зерттеудің мақсаты – Қазақстандағы липидтік клиникалар желісінің негізгі тіректерін бағалау және Қазақстандағы дислипидемия клиникаларының тиімділігін және атеросклероз жобасын іске асыруды бағалау. Материалдар мен әдістер: Бұл зерттеу Қазақстандағы липидтік клиникалар желісін ұйымдастыруды зерттеуге арналған 8 сұрақтан тұратын көлденең кескіндемелі сауалнама әдісін қолданды. 28 клиника қатысты, сауалнамаға қатысушылар жасырын болды. Сауалнама ЕАҚ Липидтік клиникалар желісін бағалау негізінде әзірленген. Нәтижелер: Дислипидемия клиникаларының 54%-ы амбулаторлық бөлімде орналасқан, ал 11%-ы кардиология бөлімінің немесе аурухана ішіндегі басқа бөлімнің бір бөлімі ретінде орналасқан. Клиникалардың 71%-ы (20) қант диабеті, эндокринология және сирек аурулар бөлімдерімен байланыстар көрсеткен. Сауалнама нәтижелері бойынша ЛКЖ Қазақстандағы қызметкерлер құрамы келесідей бөлінген: дәрігерлер – 26, медбикелер – 20, дислипидемия бойынша генетик маманы – 1, диетолог – 4, ал тағамтанушы жоқ. Клиникалардың басым бөлігі амбулаторлық бөлімдерде орналасқан, бұл липидтік қызмет көрсету үшін амбулаторлық көмекке үлкен тәуелділікті көрсетеді. Дәрігерлер мен медбикелердің штаты ЛКЖ-ЕАҚ стандарттарына сәйкес келеді, алайда тағамтанушылар, генетиктер және диетологтардың жетіспеушілігі көпсалалы күтім моделіндегі елеулі олқылық болып табылады. Клиникалардың 57%-ында өмір салтын өзгерту, жүрекқантамыр ауруларының алдын алу және емдеу режиміне бейімделуге арналған терапиялық білім беру мүмкіндігі бар. Қорытынды: ЛКЖ Қазақстанның кейбір критерийлері ЕАҚ ЛКЖ талаптарына деректерді басқару, орналасу орны, мекеме және пациенттермен өзара әрекеттесуді басқару тұрғысынан сәйкес келеді. Дегенмен, қызметкерлер құрамы, клиникалық зерттеулерді басқару және денсаулық сақтау жүйесіндегі байланыстыру мен пациенттерді бағыттау жақсартуды қажет етеді.