SEMEY MEDICAL UNIVERSITY

(Nauka i Zdravookhranenie)

Рецензияланатын медициналық ғылыми-практикалық журнал

Ғылым және денсаулық сақтау

Кеңейтілген іздеу

ҚАЗАҚ ПОЛУЛЯЦИЯСЫНДАҒЫ АДАМДАР АРАСЫНДАҒЫ КАРДИАЛДЫ АВТОНОМДЫ НЕЙРОПАТИЯДАҒЫ FTO ГЕНІНІҢ ПОЛИМОРФИЗМДЕРІНІҢ РӨЛІ

Авторлар

DOI:

https://doi.org/10.34689/8qyx5927

Кілт сөздер:

кардиалды автономды нейропатия, FTO гені, май алмасуы, қазақ популяциясы

Аңдатпа

Кардиалды автономды нейропатияның патогенезінде май алмасуында бұзылулар бар, олар кейіннен нейрондық қан ағымының төмендеуіне әсер етеді және сәйкесінше жүректе өткізгіштіктің төмендеуіне әкеледі. FTO (fatm mass and obesity associated) гені семіздікке бейімділік гені болып саналады және оның полиморфизмдері семіздік процестерінде маңызды рөл атқарады. Алайда, бүгінгі таңда қазақ популяциясы арасында кардиалды автономды нейропатия кезінде FTO генінің полиморфизмдер қауымдастығын зерттеу бойынша зерттеулер жоқ. Зерттеу мақсаты: FTO генінің полиморфизмдерінің қазақ ұлты арасында кардиалды автономды нейропатия мен байланысын зерттеу. Материалдар мен әдістер. Жағдайды бақылау зерттеуіне 147 KАН (жағдайлары) пациенттері және KАН жоқ 153 пациент (бақылау) қатысты. Зерттеу «Қазақстан Республикасы Президентінің Іс басқармасы Медициналық орталығының ауруханасында» жүргізілді. Барлық пациенттерге нақты уақыт режимінде ПТР әдісімен FTO генінің 5 полиморфизмі бойынша генотиптеу жүргізілді. Статистикалық талдау хи-квадрат әдістерін қолдана отырып, 95% сенімділік интервалымен (CI) коэффициентті есептеу, екілік логистикалық регрессия арқылы жүргізілді. Статистикалық есептеулер GenExpert генетикалық калькуляторы, SPSS 26.0 көмегімен жүргізілді. Нәтижелер. Алдын ала генетикалық талдау нәтижесінде біз 5 FTO генінің полиморфизмдерінен тек rs12149832 кардиальды автономды нейропатиямен байланысты болғанын анықтадық. Логистикалық регрессияны талдау кезінде rs12149832 полиморфизмі қант диабеті жоқ пациенттер тобындағы жүрек нейропатиясымен байланысты болды (сәйкесінше 2.98(1.11-8.03) және 3.66(1.24-10.77)), ал жалпы топта түзетуге дейін де, жасына, жынысына, жалпы холестеринге, BMI, ТГ, HDL, LDL, глюкозаға түзетуден кейін дежәне қант диабетімен байланысты емес. Қорытынды. Осылайша, FTO генінің rs12149832 полиморфизмі кардиалды автономды нейропатияға бейімділікпен байланысты. Осы полиморфизмнің кардиалды нейропатиямен байланысын, май алмасуының көрсеткіштерімен байланысын зерттеуге бағытталған қосымша зерттеулер оның кардиалды автономды нейропатияның дамуына әсерін бағалауға мүмкіндік береді.

Автор өмірбаяндары

  • Назира Бекенова

    PhD, Medical Centre Hospital of President’s Affairs Administration, Mangilik El, 80, Astana, Republic of Kazakhstan. E-mail: nazira.bekenova@mail.ru, +7 705 101 17 09

  • Алишер Айткалиев

    Master of biotechnology, Medical Centre Hospital of President’s Affairs Administration, Mangilik El, 80, Astana, Republic of Kazakhstan. aitkaliyev1998@gmail.com, + 7 778 296 84 05.

  • Балжан Касиева

    Master of medical sciences, Medical Centre Hospital of President’s Affairs Administration, Mangilik El, 80, Astana, Republic of Kazakhstan. E-mail: kasolsek@mail.ru, +7 701 39088 14

  • Тамара Вощенкова

    Master of medical sciences, Medical Centre Hospital of President’s Affairs Administration, Mangilik El, 80, Astana, Republic of Kazakhstan. E-mail: av_tamara@mail.ru, +7 701 514 02 10 

  • Акмарал Сулейменова

    Master of medical sciences, Medical Centre Hospital of President’s Affairs Administration, Mangilik El, 80, Astana, Republic of Kazakhstan. E-mail: sul.ali001@gmail.com, +7 700 303 77 03

  • Валерий Бенберин

    MD, MDSc and Professor, Medical Centre Hospital of President’s Affairs Administration, Mangilik El, 80, Astana, Republic of Kazakhstan.

  • Жанатгуль Тургумбаева

    MD, Medical Centre Hospital of President’s Affairs Administration, Mangilik El, 80, Astana, Republic of Kazakhstan.

Әдебиеттер тізімі

Bekenova N.B., Aitkaliev A.D., Kassiyeva B.S., Vochshenkova T.A., Suleimenova A.B., Benberin V.V., Turgumbayeva Zh.K. The role of FTO gene polymorphism in cardiac autonomic neuropathy among individuals of kazakh population // Nauka i Zdravookhranenie [Science & Healthcare]. 2024. Vol.26 (4), pp. 54-61. doi 10.34689/SH.2024.26.4.007

Бекенова Н.Б., Айткалиев А.Д., Касиева Б.С., Вощенкова Т.А., Сулейменова А.Б., Бенберин В.В., Тургумбаева Ж.К. Роль полиморфизмов гена FTO при кардиальной автономной нейропатии среди лиц казахской популяции // Наука и Здравоохранение. 2024. Т.26 (4). С. 54-61. doi 10.34689/SH.2024.26.4.007

Бекенова Н.Б., Айткалиев А.Д., Касиева Б.С., Вощенкова Т.А., Сулейменова А.Б., Бенберин В.В., Тургумбаева Ж.К. Қазақ полуляциясындағы адамдар арасындағы кардиалды автономды нейропатиядағы FTO генінің полиморфизмдерінің рөлі // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2024. Т.26 (4). Б. 54-61. doi 10.34689/SH.2024.26.4.007

Жүктеулер

Жарияланды

2025-11-10

Журналдың саны

Нөмір 26 № 4 (2024): Шығарылым 4

Бөлім

Статьи

Категориялар

Лицензия

Авторлық құқық (c) 2025 Рецензируемый медицинский научно-практический журнал «Наука и здравоохранение»

Creative Commons лицензиясы

Бұл жұмыс Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Дүние жүзінде.

Дәйексөзді қалай келтіруге болады

ҚАЗАҚ ПОЛУЛЯЦИЯСЫНДАҒЫ АДАМДАР АРАСЫНДАҒЫ КАРДИАЛДЫ АВТОНОМДЫ НЕЙРОПАТИЯДАҒЫ FTO ГЕНІНІҢ ПОЛИМОРФИЗМДЕРІНІҢ РӨЛІ. (2025). Рецензируемый медицинский научно-практический журнал «Наука и здравоохранение», 26(4), 54-61. https://doi.org/10.34689/8qyx5927

Осы автордың (немесе авторлардың) ең көп оқылатын мақалалары

Ұқсас мақалалар

1-10 тен 175

Бұл мақала үшін Кеңейтілген нұсқалар бойынша ұқсас мақалаларды іздеу.