SEMEY MEDICAL UNIVERSITY

(Nauka i Zdravookhranenie)

Рецензияланатын медициналық ғылыми-практикалық журнал

Ғылым және денсаулық сақтау

Кеңейтілген іздеу

АУТИЗМ СПЕКТРІНІҢ БҰЗЫЛУЫ ТУРАЛЫ ОРТА МЕДИЦИНАЛЫҚ ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРДІҢ ХАБАРДАРЛЫҒЫ

Авторлар

DOI:

https://doi.org/10.34689/8wwp6p52

Кілт сөздер:

аутизм спектрінің бұзылуы, МСАК, хабардарлық, орта медициналық қызметкерлер

Аңдатпа

Кіріспе. Аутизм спектрінің бұзылуы (АСБ) - бұл әлеуметтік қарым-қатынас пен өзара әрекеттесу мәселелерімен және шектеулі немесе қайталанатын мінез-құлық үлгілерімен сипатталатын неврологиялық бұзылулар. Әлемде АСБ таралуы өсті; осылайша, оларды ерте анықтау емдеу тиімділігінде шешуші рөл атқарады. АСБ бар балаларға және олардың отбасыларына күтім жасауды үйлестіруде медбикелердің рөлі де маңызды. Зерттеудің мақсаты: АСБ бойынша медбикелердің білімі мен тәжірибесін зерттеу. Материалдар мен әдістері. Көлденең-қималық зерттеу жүргізілді. Біз Muideen O. Bakare және бірлескен авторлар әзірлеген балалар аутизмі туралы 19 сұрақтан тұратын сауалнаманы бейімдедік. Сауалнама қазақ және орыс тілдеріне бейімделді. Сауалнама Алматыда жалпы практика дәрігерлерінің медбикелері мен алғашқы медициналық-санитарлық көмек (МСАК) педиатрлары арасында жүргізілді. Нәтижесі. Екі топтағы респонденттердің көпшілігінде 11 жылдан астам жұмыс тәжірибесі болды (44,7%). Респонденттердің 66,7% - ы АСБ психикалық бұзылыс деп санайды және респонденттердің шамамен 9,1% - ы АСБ туралы көбірек білгісі келеді. Респонденттердің 70,9%-ы ХАЖ-11 өзгерістері туралы біледі. Тек 41,7% - ы АСБ диагностикасының барлық әдістерін білді және тек 27,8% - ы балаларға арналған аутизмге арналған скринингтік тест туралы білді. Педиатриялық медбикелер жалпы медбикелерге қарағанда төрт салада тереңірек білім көрсетті. Қорытынды. Медбикелер АСБ бар науқастарға , әсіресе жалпы тәжірибелік дәрігерлермен жұмыс істейтіндерге күтім жасау бойынша біліктілікті арттыруды қажет етеді. Денсаулық сақтау менеджерлері АСБ-ның жақында өсуіне байланысты медбикелердің біліктілігін арттыруға басымдық беруі керек және уақтылы тексеру олардың күтімі мен емінің тиімділігін арттырудың ең жақсы жолы болып табылады.

Автор өмірбаяндары

  • Ляззат Кошербаева

    Head of the Department of Health Policy and Management of Asfendiyarov Kazakh National Medical University, Almaty, Republic of Kazakhstan, e-mail: kosherbaeva.l@kaznmu.kz;

  • Клара Байльдинова

    Associate professor of the Department of Health Policy and Management, Asfendiyarov Kazakh National Medical University, Almaty, Republic of Kazakhstan, e-mail: k.baildinova@kaznmu.kz;

  • Назгуль Ахтаева

    Associate professor Biostatistics department Asfendiyarov Kazakh National Medical University, Almaty, Republic of Kazakhstan, e-mail: akhtaeva_nazgul@mail.ru;

  • Сандуғаш Курманалина

    1 st year PhD student in the educational program "Public Health", Asfendiyarov Kazakh National Medical University, Almaty, Republic of Kazakhstan, e-mail: s.kurmanalina@mail.ru;

  • Айжан Бекова

    Asfendiyarov Kazakh National Medical University, Almaty, Republic of Kazakhstan, e-mail: ajzanbekova5@gmail.com;

  • Азиза Имаматдинова

    1 st year PhD student in the educational program "Public Health", Asfendiyarov Kazakh National Medical University, Almaty, Republic of Kazakhstan, e-mail: azizaimamatdinova0@gmail.com;

  • Жанар Сабырділда

    3 rd year PhD student in the educational program "Public Health", Asfendiyarov Kazakh National Medical University, Almaty, Republic of Kazakhstan, e-mail: s_zhanara@mail.ru.

Әдебиеттер тізімі

Kosherbayeva L., Baildinova K., Akhtayeva N., Kurmanalina S., Bekova A., Imamatdinova A., Sabyrdilda Zh. Awareness of nursing staff about Autism spectrum disorder // Nauka i Zdravookhranenie [Science & Healthcare]. 2024. Vol.26 (2), pp. 13-19. doi 10.34689/SH.2024.26.2.002

Кошербаева Л.К., Байльдинова К.Ж., Ахтаева Н.С., Курманалина С.Н., Бекова А., Имаматдинова А.М., Сабырділда Ж.С. Осведомленность среднего медицинского персонала о расстройстве аутистического спектра // Наука и Здравоохранение. 2024. Т.26 (2). С. 13-19. doi 10.34689/SH.2024.26.2.002

Кошербаева Л.К., Байльдинова К.Ж., Ахтаева Н.С., Курманалина С.Н., Бекова А., Имаматдинова А.М., Сабырділда Ж.С. Аутизм спектрінің бұзылуы туралы орта медициналық қызметкерлердің хабардарлығы // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2024. Т.26 (2). Б. 13-19. doi 10.34689/SH.2024.26.2.002

Жүктеулер

Жарияланды

2025-11-13

Журналдың саны

Нөмір 26 № 2 (2024): Шығарылым 2

Бөлім

Статьи

Категориялар

Лицензия

Авторлық құқық (c) 2025 Рецензируемый медицинский научно-практический журнал «Наука и здравоохранение»

Creative Commons лицензиясы

Бұл жұмыс Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Дүние жүзінде.

Дәйексөзді қалай келтіруге болады

АУТИЗМ СПЕКТРІНІҢ БҰЗЫЛУЫ ТУРАЛЫ ОРТА МЕДИЦИНАЛЫҚ ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРДІҢ ХАБАРДАРЛЫҒЫ. (2025). Рецензируемый медицинский научно-практический журнал «Наука и здравоохранение», 26(2), 13-19. https://doi.org/10.34689/8wwp6p52

Осы автордың (немесе авторлардың) ең көп оқылатын мақалалары

Ұқсас мақалалар

1-10 тен 62

Бұл мақала үшін Кеңейтілген нұсқалар бойынша ұқсас мақалаларды іздеу.